اسانس چیست ؟

اسانس ها ترکیبات معطری هستند که در گیاه های مختلف یافت می شوند. اسانس مخلوطی از مواد مختلف با ترکیبات شیمیایی مختلف بوده که بو و عطر قوی دارند و با نام عطرمایه نیز شناخته می شوند.

اسانس‌ها در مجاورت هوا تبخیر می شود؛ از این رو به آن ها روغن های فرار، روغن استری و روغن معطر اضافه می کنند که به آن ها اسانس های روغنی نیز می گویند.

چند نوع اسانس داریم ؟

اسانس ها به دو دسته اسانس خوراکی و اسانس شیمیایی یا اسانس عطر (اسانس غیر خوراکی) تقسیم می شوند.

از اسانس غیر خوراکی در مصارفی مانند تهیه شمع و استفاده در خوشبو کننده های حمام و فضا استفاده می شود .

اسانس خوراکی چیست ؟

از دیگر موارد مصرف اسانس های خوراکی می توان به استفاده ی آن ها در انواع نوشیدنی، بستنی، شکلات، روغن، انواع نان و پیراشکی، انواع ژله و پاستیل و دیگر محصولات طعم دار اشاره کرد. امروزه شکل و نوع مصرف اسانس ها با گذشته تفاوت دارد و در صنایع مختلفی آن ها را بکار می گیرند. اسانس های خوراکی، اسانس های غیر خوراکی، اسانس میوه ای، اسانس صنعتی و اسانس شیمیایی که به صورت پودر اسانس، اسانس مایع و اسانس روغنی برای تولید انواع مواد مصرفی استفاده می شوند.

به طور کلی اسانس های خوراکی در سه نوع اسانس محلول در آب، اسانس محلول در روغن و اسانس محلول در الکل وجود دارند که نوع اول به صورت اسانس مایع بیشترین مصرف را در صنایع غذایی دارد. اسانس های روغنی نیز یکی از پرکاربردترین اسانس ها هستند. استفاده از اسانس های روغنی نیز در خمیردندان ها و محصولات آرایشی و بهداشتی رایج است. طرز استفاده از اسانس خوراکی بسته به نوع آن متفاوت است.

اسانس میوه

طعم های اسانس بسیار متنوع است و از جمله معروف ترین آن ها اسانس میوه است و می توان به انواع اسانس خوراکی مانند اسانس خوراکی سیب، اسانس خوراکی پرتقال و اسانس خوراکی نعناع و لیمو ، موز ، پرتقال نارگیل، آناناس، هندوانه، آلبالو، بلوبری ، تمشک و توت فرنگی که از پر طرفدارترین اسانس میوه هستند اشاره کرد. کاربرد اسانس های خوراکی در قهوه و چای، کیک و کلوچه، شیرینی و شکلات بسیار است. همچنین از دیگر کاربرد اسانس های خوراکی می توان به استفاده از اسانس در لبنیات مثل ماست و شیر هم اشاره کرد.

اسانس های پر طرفدار

از اسانس های نادر اما پر طرفدار می توان اسانس عسل ، اسانس دود، اسانس زعفران، اسانس وانیل، اسانس رز، اسانس گل محمدی و اسانس اسطوخودوس را نام برد.

خواص اسانس خوراکی :

با توجه به کاربرد اسانس های خوراکی، استفاده از اسانس به عنوان ضدعفونی کننده، ضد تشنج، ضد تورم و التهاب، خلط آور، ضد قارچ و ضد باکتری، محرک، مسکن دندان، ضد خارش، محرک دستگاه گوارش و ضد رماتیسم نیز قابل ملاحظه است. هرچند مضرات اسانس خوراکی نیز قابل توجه است اما عطر اسانس سبب افزایش کاربرد آن شده است. این محصول علاوه بر ایجاد تنوع، نقش اساسی در انتخاب و پذیرش محصول نهایی دارد و به طور کلی برای ایجاد، اصلاح، تشدید طعم و پوشاندن طعم های نامطلوب به مواد غذایی اضافه می گردد.

طرز استفاده از اسانس خوراکی :

همان طور که گفته شد اسانس های خوراکی در واقع افزودنی های مجازی هستند که مصرف خوراکی دارند و با افزودن چند قطره میتوانند مزه و طعم خاصی را به کیک ها و دسر ها و خامه فرم گرفته دهند. این اسانس ها در بسته بندی های کوچک و متوسط در فروشگاه های مواد قنادی و شیرینی پزی با عنوان اسانس میوه و با مزه های موز و توت فرنگی و قهوه و آلبالو و وانیل و شکلات و انبه و گیلاس و … یافت می شود. امروزه حتی برای مزه کره و کارامل و نسکافه و هسته تلخ گیلاس و مغز بادام تلخ زردآلو و … نیز میتوان از اسانس های آن استفاده کرد. اسانس بسته به نوع آن در مصارف دارویی نیز استفاده می شود. از اسانس گیاهان دارویی برای خواص درمانی آن استفاده می شود نه صرفا به عنوان طعم دهنده.

زیاده روی در مصرف اسانس :

استفاده نادرست از اسانس های روغنی می تواند موجب حساسیت گردد. حساسیت به اسانس تنها حساسیت پوستی نیست و می تواند در استفاده های غیر پوستی نیز باقی بماند. هرچند بیشترین حساسیت اسانس های روغنی حساسیت پوستی است. همچنین سردرد نیز از رایج ترین مضرات اسانس خوراکی است. بسیار توصیه شده است که اسانس های روغنی در ظروف پلاستیکی نگهداری نشوند. همچنین مصرف اسانس های روغنی برای کودکان و زنان باردار نیز توصیه نمی شود. از دیگر مضرات اسانس های روغنی این است که روی هورمون ها و باکتری های روده اثر می گذارند و برای سلامتی مفید نیستند. اما این مضرات اسانس خوراکی به معنی استفاده نکردن از آن ها نیست. بلکه مصرف اصولی اسانس های خوراکی می تواند مضرات اسانس خوراکی را تحت پوشش قرار دهد. لذا طرز استفاده از اسانس خوراکی بسیار اهمیت دارد.